جمشید آموزگار، نخست وزیر وقت در تاریخ 21/8/1356 اعضای 30 نفره دفتر سیاسی حزب رستاخیز را که بر آن ریاست داشت، به شرح زیر معرفی نمود: 1- جمشید آموزگار (نخست وزیر)، 2- مهرداد پهلبد (وزیر فرهنگ و هنر)، 3- هوشنگ انصاری (وزیر امور اقتصاد و دارایی)، 4- امیرقاسم معینی (وزیر کار و امور اجتماعی)، و...

با انحلال حزب ایران نوین و تأسیس حزب رستاخیز، در محافل سیاسی نزدیک به رژیم این امید پیدا شد که بلکه این فرصتی برای رها شدن از فساد حزب ایران نوین باشد. همینها هشدار می‌دادند که مبادا در ساختار حزب جدیدالتأسیس باز هم ایران‌نوینیها نفوذ کنند که در این صورت رستاخیز از اول محکوم به شکست است...

وقوع کودتای 28 مرداد 1332 اما نقطه‌ی پایانی بود بر آزادی احزاب. از آن پس، تحزب نیز زیر سایه‌ی ملوکانه به ادامه‌ی حیات پرداخت. ادامه‌ی حیاتی که پر از خفت بود. اگر بگذریم از تشکیل دوباره‌ی جبهه ملی که بدون مصدق قدم از قدم برنداشت، تحزب به‌شکل مستقل دیگر پا نگرفت. ماندند احزابی که محمدرضاشاه پهلوی آنان را چون عروسکان خیمه‌شب‌بازی به میدان می‌فرستاد...

از دیگر عوامل تشکیل حزب رستاخیز، شکست رژیم در اهداف و برنامه های انقلاب سفید بود در جریان انجام اصلاحات دیکته شده آمریکا که با نام انقلاب سفید انجام می گرفت رژیم سعی داشت با انجام رفراندومی ظاهری به اصطلاح به جلب آرای مردم پرداخته و وجهة قانونی به اعمال غیر قانونی خود ببخشد...

اتهاماتی که این چند نفر نماینده فرهنگی مجلس علیه یکدیگر وارد می‌سازند موجب شده است که لطمه‌ی شدیدی به موقعیت حزب مذکور در بین فرهنگیان وارد شود...

در سند زیر می‌بینیم که «سید محمد» معروف به «سلطان الواعظین شیرازی»، از علمای برجسته‌ی دوره‌ی پهلوی ، به دلیل سخنرانی‌هایش علیه حزب بهائیت از سیرجان به کرمان تبعید شده است..

روز 20 مهر 1329، نمایندگان اقلیت به رهبری مصدق دولت را استیضاح کردند. دولت نیز در پاسخ‌، از قرارداد الحاقی دفاع کرد و مشاجره این دو، سبب اوج‌گیری نهضت ملی شدن صنعت نفت کشور گردید.

نیروهای چپ گرا و طرفدار سیاست شوروی و به اصطلاح روس فیل‌ها و طیف دیگر از راست گرایان طرفدار انگلیس یا انگلوفیل‌ها این دو طیف در مجلس چهاردهم و پانزدهم فعال بودند . البته در مجلس پانزدهم یک اقلیت قدرت مند در اطراف سید حسین مکی تجمع کردند که نقش مهمی را در حوزه‌ی نفت ایفا کردند ...

منفعت مالی و اشخاص و گروه‌ها در این جریان خیلی اهمیت ندارند؛ اصل این است که خود نهضت نفت چیست و چگونه اتفاق افتاد. این جریان به فضای ایران بین شهریور ٢٠ تا ٢٨ مرداد ٣٢ برمی‌گردد؛ یعنی ١٢ سال. فضای ایران در آن روزها، فضای نهضت، هم هست و هم نیست.

مبارزه برای آزادی و استقلال با عنوان ملی کردن نفت از حدود اسفند 1320 شروع ودر اسفند 1329 با تصویب قانون ملی شدن نفت به اوج رسید. عنوان این مبارزات نهضت ملی بود که صفحات درخشانی را در تاریخ ثبت نمود. آیت‌الله کاشانی برای رسیدن به نتیجه با فداکاری و ایثار و از جان‌گذشتگی بسیاری از سدها را شکست..

می توان اظهار داشت که تا نخست وزیری رزم آرا سیر رخدادهای مربوط به نفت در صحن مجلس و ظاهرا از مجرای قانونی دنبال می شد و در این میان نقش نمایندگان نقشی موثر بود و از آنجایی که ملیون در ترازوی مجلس وزنه ای وزین به شمار می رفتند نقشی قابل ملاحظه در تحولات ایفا می نمودند.

برای ایجاد این نهضت ابتدا به زمینه‎هایی اجتماعی، فرهنگی و فکری نیاز بود که این زمینه‎ها در نشریات عصر مظفری با درج مقالاتی ایجاد شد. در پژوهش حاضر این زمینه‎ها در روزنامۀ تربیت نشان داده خواهد شد. اطلاق عنوان نهضت از آن رو است که این مدارس در مرحلۀ نخست توسط دولت و سپس درباریان و در مرحلۀ بعد به دست مردم عادی در تهران و سپس شهرستان‎ها بنیان‎گذاری شد....

«بزرگترین مشکل او برای بازرسی مدارس پیدا کردن راهنما برای ورود به مدرسه بود. از آنجا که ورود به مدرسه های دخترانه تهران ، برای آقایان ممنوع بود او با یک خواجه وارد مدارس می شود»

این رژیم، همانند رژیم قبلی، احساس می‌کند که باید «کاری» در مورد سیستم مدارس ابتدایی و دبیرستانی انجام دهد. این دولت به طور اخص خواستار تشکیل یک سیستم تساوی در مدارس است...

پس از انقلاب مشروطیت گفتگوهایی بین نمایندگان صورت گرفت. پاره ای از آنان چون ناظم الاسلام از تأسیس مدارس دخترانه حمایت نمودند و گفتند: « در تربیت بنات و دوشیزگان وطن بکوشیم و به آنها لباس علم و هنر بپوشیم، چه تا دخترها عالم نشوند، پسرها بخوبی تربیت نخواهند شد»

با مروری در بین رجال سیاسی،‌ نظامی،‌ فکری و فرهنگی دولتمردان عصر پهلوی می‌توان به تعداد زیادی از فرنگ‌ رفته‌ها و فارغ‌التحصیلان مؤسسات و دانشگاهی غربی برخورد که این چنین می‌اندیشیده و بر همین اساس عمل می‌کردند. ..

کتاب «مکتب‌خانه‌ها و مدارس قدیم» علاوه بر مطالعه بخشی از نظام آموزشی قدیم به منظور شناخت بهتر و عمیق‌تر وضعیت فرهنگی و آموزشی گذشته به بررسی بخش مهمی از عملکرد فرهنگی آستان قدس رضوی می‌پردازد....

هنگامی که امیرکبیر قصد تأسیس مدرسه را داشت، به دلیل عدم وجود افراد آشنا به علوم جدید در ایران، مجبور شد به استخدام معلّم از خارج مبادرت نماید. وی که تجربه آوردن معلّم از فرانسه و انگلستان را از نزدیک لمس کرده بود، تصمیم به استخدام معلّم از اتریش و پروس گرفت...

نخستین آموزشگاه ژاندارمری «کاندیدا افیسیه» نام داشت که در 13 آبان 1290 گشایش یافت. در اولین دوره، از بین افسران ژاندارمری و نظمیه که داوطلب خدمت در ژاندارمری شده بودند، 30 نفر از طریق آزمون پذیرفته شدند. این آموزشگاه شبانه روزی بوده و دوره آموزشی آن 4 ماه تعیین شده بود.

همانگونه که از شرایط ورود به وزارت خارجه در دوران قاجار مشخص است، وزارت امور خارجه از‌‌ همان ابتدا، یکی از وزارتخانه‌های بسیار مهم و حساس بوده است و شرایط ورود افراد به آن نیز از حساسیت و وسواس زیادی برخوردار بوده است...